Spółka w Republice Południowej Afryki – dlaczego warto założyć firmę w Republice Południowej Afryki?

Ogólne informacje

Republika Południowej Afryki jest dynamiczną i stabilną gospodarką o solidnych podstawach ekonomicznych. Poza trudną historią i najbardziej zróżnicowaną etnicznie kulturą w Afryce, ma sprawny system finansowy, ściśle regulowany sektor bankowy, światowej klasy infrastrukturę i wreszcie – jest gospodarką bardzo przyjazną dla inwestorów.

Aby przeciwdziałać poziomowi bezrobocia, szczególnie wśród młodych ludzi, rząd dąży do stworzenia sześciu milionów możliwości pracy w ciągu najbliższych pięciu lat. W 2015 r. Gospodarka przekroczyła rekordowy poziom produktu krajowego brutto, a całkowity poziom zatrudnienia osiągnął 16 milionów miejsc pracy.

Republika Południowej Afryki ma system podatku dochodowego oparty na rezydencji. Mieszkańcy podlegają, z pewnymi wyjątkami, podatkom od swoich dochodów na całym świecie, niezależnie od tego, gdzie uzyskano ich dochód. Nierezydenci są opodatkowani od dochodu ze źródła z Południowej Afryki. Odpowiedzialność podatników jest ustalana z zastrzeżeniem postanowień umów międzynarodowych w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Podatek jest nakładany na dochód podlegający opodatkowaniu, który to liczony jest jako dochód brutto pomniejszony o zwolnienia i dopuszczalne odliczenia, plus odpowiedni procent zysku kapitałowego netto za dany rok.

Głównymi źródłami dochodów podatkowych są podatek dochodowy (osoby fizyczne, trusty i firmy), podatek VAT oraz cła i akcyza. Ulga jest często dostępna z dowolnego podatku konsumpcyjnego, gdy towary są eksportowane na określonych warunkach.

Walutą obowiązującą w RPA jest rand południowoafrykański (ZAR), co w przeliczeniu wynosi około 0,23 PLN (stan na 11 kwietnia 2020 r.).

Reformy gospodarcze

Proponuje się, aby – ze skutkiem od dnia 1 stycznia 2021 r. – zasady dotyczące cen transferowych miały zastosowanie do transakcji między „przedsiębiorstwami powiązanymi”, jak przewidziano w art. 9 modelowej konwencji podatkowej Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Wskazówki dotyczące interpretacji i stosowania terminu „przedsiębiorstwo powiązane”
w kontekście cen transferowych w Republice Południowej Afryki powinny zostać wydane przez South African Revenue Service (SARS) w 2020 r.

Procedura rejestracji spółki

Celem przyspieszenia rejestracji spółki, przepisy zawarte w Companies Act zezwalają na zarejestrowanie jej zarówno z nazwą jak i bez niej. Możliwość rejestracji spółki bez nazwy wynika z konieczności wcześniejszego jej zatwierdzenia co może okazać się czasochłonne. Wymaganymi do rejestracji dokumentami jest wniosek i akt założenia spółki.

Podatki i finanse

Przedsiębiorstwa podlegają zryczałtowanej stawce podatkowej stanowiącej 28% dochodu. Stawka ta ma zastosowanie zarówno wobec rezydentów, jak i nierezydentów podatkowych w RPA.  Wyjątkiem od tej reguły są niższe progresywne stawki podatkowe, które mają zastosowanie do małych i mikro-przedsiębiorstw, a także obniżona stawka podatkowa, która ma zastosowanie do firm działających w zaprojektowanych specjalnych strefach ekonomicznych.

Małe przedsiębiorstwa – czyli te, których właścicielami są wyłącznie osoby fizyczne, a ich dochód brutto nie przekracza 20 milionów ZAR – podlegają opodatkowaniu według następujących stawek:

• 0% od pierwszego 79 000 ZAR dochodu podlegającego opodatkowaniu.
• 7% dochodu do opodatkowania powyżej 79 000 ZAR, ale nieprzekraczającego 365,000 ZAR.
• 21% dochodu do opodatkowania powyżej 365,000 ZAR, ale nieprzekraczającego 550 000 ZAR.
• 28% dochodu do opodatkowania przekraczającego 550 000 ZAR.

W niektórych branżach, takich jak górnictwo czy długoterminowe ubezpieczenia, obowiązują specjalne stawki CIT.

Podatek od przedmiotu i usług

VAT jest podatkiem pośrednim, który w dużej mierze dotyczy konsumpcji krajowej towarów i usług oraz towarów importowanych do Południowej Afryki. Podatek ma być płacony głównie przez ostatecznego konsumenta lub nabywcę w Południowej Afryce. Jest pobierany według dwóch stawek, mianowicie stawki standardowej i stawki zerowej (0%).

Ze skutkiem od 1 kwietnia 2018 r. Standardowa stawka VAT wynosi 15% (przed tą datą standardowa stawka wynosiła 14%).

Bardzo niewiele transakcji biznesowych przeprowadzanych w Afryce Południowej nie podlega podatkowi VAT. Podatek jest pobierany przez firmy zarejestrowane w SARS jako „dostawcy” od wszystkich podlegających opodatkowaniu dostaw w całym łańcuchu produkcji i dystrybucji. Sprzedaż lub dostawy dokonywane przez podmioty niebędące sprzedawcami nie podlegają podatkowi VAT.

Wszyscy dostawcy towarów i usług, których roczny obrót przekracza 1 milion ZAR, muszą zarejestrować się jako dostawcy podatku VAT i naliczyć podatek należny. Inni dostawcy mogą wybrać rejestrację jako dostawcy VAT, pod warunkiem że ich roczny obrót przekracza 50 000 ZAR.

Od powyższej zasady obowiązują dwa wyjątki:

• Po pierwsze, dostawcy usług elektronicznych niebędący rezydentami są zobowiązani do zarejestrowania się po dokonaniu łącznej dostawy 50 000 ZAR (zmienia się to na roczny obrót w wysokości 1 mln ZAR od 1 kwietnia 2019 r.).
• Po drugie, osoby, które mogą dokonać dostaw podlegających opodatkowaniu dopiero po pewnym czasie, mogą się zarejestrować, jeżeli działalność ma charakter określony w przepisach. Jeśli się nie zarejestrują, nie będą mogli naliczać podatku VAT od towarów lub usług, które dostarczają, ani żądać podatku naliczonego (rabatu zapłaconego podatku VAT) od towarów i usług, które nabywają.

W ramach systemu VAT sprzedawcy zwykle płacą podatek VAT od wydatków (podatek naliczony) i naliczają podatek VAT od wykonanych dostaw (podatek należny). Mechanizm ten zapewnia zatem opodatkowanie tylko tak zwanej „wartości dodanej”. Pobrany podatek należny może zostać pomniejszony o zapłacony podatek naliczony. Następnie kwota netto jest płatna lub zwracana przez SARS.

Podatek od dochodów z oddziału

Oddziały spółek zagranicznych nie są uważane, do celów podatkowych, za odrębne podmioty prawa i nie pobiera się od nich podatku od przeniesienia zysków do centrali. Oddziały spółek zagranicznych podlegają opodatkowaniu według stawki 28%, ale przy okazji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od dywidend ani podatku od repatriacji zysków z oddziałów. Należy przy tym pamiętać, że oddział musi zarejestrować się jako podatnik i złożyć tym samym deklarację podatkową. Dla oddziału należy też sporządzić oddzielne sprawozdanie finansowe.

Dla wszystkich innych, praktycznych, celów SARS będzie traktował oddział jako odrębny podmiot. Na przykład odzyskanie kosztów międzybranżowych nałożonych przez centralę poniesionych w celu uzyskania dochodu z SA będzie zwykle dozwolone jako odliczenie przez oddział, chociaż takie podejście nie obejmuje odsetek od pożyczek międzybranżowych. Pod względem DTA opodatkowanie oddziałów jest ograniczone do przypadków, w których oddział stanowi PE.