Podatek od zmiany rezydencji podatkowej (ang. exit tax – podatek od wyjścia) to konstrukcja obecna w systemach prawnych wielu państw Unii Europejskiej. Obecny jest m.in. w Niemczech, Danii, Szwecji, Hiszpanii, a także we Francji czy we Włoszech. Ogólnie rzecz ujmując, podatek exit tax polega na opodatkowaniu jeszcze niezrealizowanych zysków kapitałowych, w wyniku przeniesienia przez podatnika aktywów przedsiębiorstwa, stałego zakładu bądź rezydencji podatkowej do innego państwa. Podatek od zmiany rezydencji podatkowej dotyczy więc przede wszystkim podmiotów gospodarczych, ale w określonych przypadkach również osób fizycznych.
Ze strony podatnika takie działanie ma na celu skorzystanie z korzystniejszej, często bardziej liberalnej polityki podatkowej innego państwa. Tym samym przedsiębiorca zmniejszy należności podatkowe. Jednocześnie państwo przez zmianę rezydencji podatkowej swojego podatnika straci prawo do opodatkowania dochodów, wypracowanych jeszcze w okresie, kiedy przedsiębiorca był rezydentem podatkowym tego państwa.
Exit tax – podstawy prawne
Teraz exit tax może objąć również polskich przedsiębiorców. Konieczność wprowadzenia podatku od zmiany rezydencji podatkowej wynika z implementacji unijnej dyrektywy Rady (UE) 2016/1164 z 2016 r. ustanawiającej przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego (ATAD). Termin na wdrożenie nowych przepisów to koniec 2019 roku. Krajowi politycy postanowili jednak zmiany zrealizować szybciej – już od początku 2019 roku.
Podatek od zmiany rezydencji podatkowej wprowadziła nowelizacja ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350) oraz ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych. Pierwotnie jej wejście w życie planowano już na początek 2019 roku.
Exit tax przyjmie stawkę 19% i nałożony będzie na podatnika – podmiot gospodarczy w sytuacji, gdy wartość przenoszonego przedsiębiorstwa bądź jego części przekroczy 4 miliony złotych.
Jeśli chodzi o osoby fizyczne, podatek od zmiany rezydencji podatkowej nakładany będzie w stawce 3% lub podwyższonej – 19%. Znajdzie on zastosowanie jedynie do podatników, którzy zamieszkują w Polsce co najmniej od 5 lat. Będzie obejmował przychody z prowadzonej działalności gospodarczej, udziały w spółkach, akcje, papiery wartościowe, instrumenty pochodne i fundusze inwestycyjne. Warunek to niezrealizowane przychody w kwocie powyżej 4 milionów złotych.
Możliwe jest jednak uniknięcie objęcia exit tax – podatkiem od zmiany rezydencji podatkowej. Dla zastosowania odpowiednich, indywidualnie dopasowanych rozwiązań, konieczna jest konsultacja ze specjalistą – prawnikiem na co dzień zajmującym się optymalizacją podatkową.
Po więcej informacji zapraszamy również na bloga mecenasa Michała Gawlaka.