Pod koniec maja weszła w życie ustawa wprowadzająca do polskiego porządku prawnego instytucje polskiej fundacji rodzinnej. Wydarzenie to jest dobrą okazją do zapoznania się z tematyką fundacji rodzinnych jakie funkcjonują w innych zagranicznych jurysdykcjach. Ciekawą alternatywą dla rodzimego rozwiązania, szczególnie dla osób ceniących sobie anonimowość, jest szwajcarska fundacja rodzinna („Familienstiftung”).
Spis treści
- Fundacja rodzinna w Szwajcarii
- Anonimowość
- Kto może być fundatorem i beneficjentem
- Inne zalety szwajcarskiej fundacji rodzinnej
- Założenie szwajcarskiej fundacji rodzinnej
- Opodatkowanie
- Polska fundacja rodzinna – porównanie
Fundacja rodzinna w Szwajcarii
Szwajcarska fundacja rodzinna („Familienstiftung”) to osoba prawna, która z założenia ma dysponować majątkiem na określone cele. Familienstiftung nie może być jednak tworzona dla zaspokojenia dowolnych potrzeb beneficjentów, a realizować powinna tzw. „szlachetne cele”. Istotą tej fundacji rodzinnej jest zapewnienie beneficjentom wsparcia w zakresie m.in. finansowania edukacji lub leczenia oraz zapewnienia utrzymania (wsparcia) dla rodziny. Nie jest przy tym dopuszczalne, aby fundacja rodzinna realizowała świadczenia na rzecz beneficjentów w sposób bezwarunkowy. Wsparcie ma mieć ścisły związek z określonymi sytuacjami w życiu takimi jak: dojrzewanie, zakładanie własnego gospodarstwa domowego, niwelowanie negatywnych skutków nieszczęśliwych wypadków lub choroby.
Posiadanie oddzielnej osobowości prawnej sprawia, że gromadzony w fundacji majątek zostaje oddzielony od majątku prywatnego zapewniając stosowną ochronę prawną. Tak ujmowana fundacja rodzinna stanowi swojego rodzaju „poduszkę bezpieczeństwa” dla beneficjentów w razie nieprzewidzianych wypadków oraz gwarantuje zachowanie godnych warunków życiowych. Nie wyklucza to jednak faktu, że holenderska fundacja rodzinna może stać na czele struktury analogicznej do holdingu i posiadać udziały w spółkach operacyjnych.
Anonimowość
Podstawową zaletą szwajcarskiej fundacji rodzinnej jest fakt, że pozwala ona w dużym stopniu zachować anonimowość fundatora oraz beneficjentów. Fundacja jest zwolniona z obowiązku rejestracji w szwajcarskim rejestrze handlowym. Brak wymogu rejestracji jest gwarantem prywatności, bowiem dane dotyczące fundacji nie są ujawnione w publicznych rejestrach. Anonimowość może być zachowana niezależnie od faktu czy fundator/beneficjent jest rezydentem czy też nierezydentem Szwajcarii i gdzie znajduje się majątek fundacji.
Jest to istotna różnica w stosunku do proponowanej postaci polskiej fundacji rodzinnej. Polska ustawa zakłada bowiem, że ujawnieniu w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) podlegać będą nie tylko fundatorzy i beneficjenci, ale także członkowie zarządu i rady nadzorczej fundacji.
Kto może być fundatorem i beneficjentem
Jednocześnie, w przeciwieństwie do polskiej regulacji, fundatorem w szwajcarskiej fundacji rodzinnej mogą być zarówno osoby fizyczna, jak i osoby prawne. Co więcej, założycielami szwajcarskiej fundacji mogą być wyłącznie cudzoziemcy, a majątek fundacji nie musi znajdować się na terytorium Szwajcarii. Również organ zarządzający fundacją (zarząd lub rada fundatorów) może wykonywać swoje czynności w każdym miejscu na ziemi.
Powyższe sprawia, że jest to kusząca alternatywa również dla polskich rezydentów szukających narzędzia pozwalającego na zabezpieczenie majątku prywatnego i określenie zasad sukcesji przy jednoczesnym zachowaniu wysokiego poziomu anonimowości.
Beneficjentem fundacji rodzinnej musi być członek rodziny lub osoba bliska fundatorowi. Brak jest jednak ograniczeń w zakresie obywatelstwa takich osób oraz miejsca ich zamieszkania. Jest to znaczące ułatwienie dla rodzin rozsianych po różnych miejscach na świecie.
Inne zalety szwajcarskiej fundacji rodzinnej
Wśród zalet szwajcarskiej fundacji rodzinnej należy wymienić również:
- Fundacja zapewnia ochronę majątku przekazanego do fundacji przed wierzycielami fundatora i beneficjentów;
- Brak obowiązku składania rocznych sprawozdań i raportowania działalności administracji rządowej;
- Stosunkowo szybka procedura rejestracji fundacji – przygotowanie karty fundacji może się odbyć w przeciągu kilku dni.
Założenie szwajcarskiej fundacji rodzinnej
Proces utworzenia STAK nie jest szczególnie skomplikowany i może zostać przeprowadzony w ciągu zaledwie kilku dni. Wymagane jest sporządzenie tzw. „Karty Fundacji”, która zawierać powinna nazwę fundacji, dane fundatora, kapitał założycielski (min. 50 tys. EUR), cel fundacji oraz dane członków zarządu fundacji. Jest to podstawowy dokument założycielski, który określa również organy zarządzające fundacją, sposób ich powołania, odwołania, czy zasady wynagradzania jej członków. Wśród organów wyróżnić możemy Radę Fundacji („Stiftungsrat”) lub Zarząd Fundacji („Stiftungsvorstand”). Brak przeszkód, aby fundator był członkiem powyższych organów.
Opodatkowanie
Szwajcarska fundacja rodzinna opodatkowana jest według korzystnej 4% stawki podatku federalnego CIT i to tylko w przypadku przekroczenia 10 tys. CHF dochodu. W przypadku zaś gdy fundacja osiąga dochód z tytułu działalności „non-profit” lub jako fundacja pożytku publicznego zastosowanie znajduje całkowite zwolnienie z podatku.
Należy mieć jednak na względzie, że oprócz wskazanej wyżej 4% stawki podatku, zastosowanie znajdzie również regionalny podatek dochodowy, który różni się w zależności od kantonu. W każdym kantonie odmiennie kształtuje się też podatek od spadków i darowizn, który może znaleźć zastosowanie w przypadku wniesienia wkładu do fundacji.
Jednocześnie wszelkie wypłaty na rzecz beneficjentów fundacji rodzinnej nie są uznawane za zyski i nie podlegają opodatkowaniu. Oznacza to, że wypłaty na rzecz beneficjentów są neutralne podatkowo w zakresie podatku PIT.
Polska fundacja rodzinna – porównanie
Kluczową zaletą jaka może przemawiać za wyborem szwajcarskiej fundacji rodzinnej względem naszej rodzimej regulacji, jest zachowanie dużego poziomu anonimowości dla fundatora i beneficjentów. Dodatkowo, możliwość objęcia majątku oraz beneficjentów niezależnie od miejsca, w którym obecnie oni przebywają działa na korzyść przy zabezpieczeniu interesów rodzinnych, przy dużym jej rozdrobnieniu i rozsianiu po różnych miejscach na ziemi.
Wydaje się jednak, że pomimo korzystnej regulacji podatkowej, polska fundacja rodzinna w szerszym zakresie może stanowić elastyczne narzędzie dla uregulowania zasad sukcesji i zabezpieczenia majątku. Daje bowiem większą swobodę w zakresie prowadzonej przez fundację rodzinną działalności gospodarczej i określenia celów jej działalności.
Jeśli zainteresował Cię powyższy wpis i chcesz wiedzieć więcej na poruszony w nim temat zapraszamy do współpracy z nami. Specjaliści z biura naszej kancelarii prawnej w Warszawie są do Twojej dyspozycji, skontaktuj się już dzisiaj i daj sobie pomóc. Jeśli interesuje Cię tematyka spółek zagranicznych i międzynarodowego doradztwa podatkowego zapraszamy na nasz dedykowany portal.
