W stosunku do polskiego rezydenta, czyli – zgodnie z Art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy Prawo dewizowe – osoby fizycznej mającej miejsce zamieszkania w kraju oraz osoby prawnej mającej siedzibę w kraju, a także innych podmiotów mających siedzibę w kraju, posiadających zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu, istnieją pewne obowiązki sprawozdawcze związane z posiadaniem akcji lub udziałów w spółkach zagranicznych. Podstawowym aktem prawnym regulującym te kwestie jest rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 października 2009 r. w sprawie przekazywania Narodowemu Bankowi Polskiemu danych niezbędnych do sporządzania bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej.
Co do osób fizycznych posiadających niezwiązane z działalnością gospodarczą aktywa lub pasywa określone w formularzach załączonych do rozporządzenia m. in. udziałach w spółkach będących nierezydentami, w łącznej kwocie wynoszącej na koniec roku co najmniej 7 mln złotych, są one obowiązane przekazywać NBP na określonych formularzach kwartalne sprawozdania w terminie do 20 dni po zakończeniu kwartału.
Natomiast wszyscy inni rezydenci (np. spółki prawa handlowego), u których łączna kwota aktywów i pasywów, wynosi na koniec roku co najmniej 300 mln złotych, są obowiązani przekazywać NBP na tych formularzach miesięczne sprawozdania w terminie do 20 dni po zakończeniu miesiąca. Jeżeli łączna kwota aktywów i pasywów jest mniejsza niż 300 mln złotych ale okaże się większa niż 10 mln złotych, to wówczas podmioty te są zobowiązane do składania kwartalnych sprawozdań w terminie do 20 dni po zakończeniu kwartału.
Osoby fizyczne, które spełniają przesłanki określone w poprzednim akapicie oraz posiadają na początek lub koniec roku co najmniej 10 % głosów w organie stanowiącym spółki mającej siedzibę za granicą, są również zobowiązane do przekazywania NBP na formularzu, którego wzór stanowi załącznik nr 32 do rozporządzenia, roczne sprawozdania w terminie do dnia 31 maja po zakończeniu roku.
Formularze:
- AZ-UDZ (Aktywa – udziały w spółkach będących nierezydentami)
- AZ-IB (Akcje i udziały nierezydenta będące w posiadaniu podmiotu sprawozdawczego)
Obowiązki sprawozdawcze wobec Głównego Urzędu Statystycznego
W odniesieniu do transakcji z udziałem kapitału zagranicznego, którym jest kapitał wniesiony do przedsiębiorstwa przez podmiot zagraniczny, należy wskazać na obowiązki sprawozdawcze wykonywane w stosunku do Głównego Urzędu Statystycznego. Mianowicie, jeżeli taki kapitał występuje w przypadku spółki prawa handlowego, to jest ona zobowiązana corocznie składać następujące formularze:
- SP – Roczna Ankieta Przedsiębiorstwa
- KZ – Sprawozdanie dla podmiotów z kapitałem zagranicznym
- KZZ – Sprawozdanie podmiotów posiadających za granicą udziały, oddziały lub zakłady
Obowiązki wynikające z przepisów CFC
Podatnicy którzy kontrolują zagraniczną jednostkę muszą nadto prowadzić rejestr zagranicznych spółek kontrolowanych, w praktyce również księgowość dla celów CFC (księgowość zagranicznej jednostki kontrolowanej w Polsce)
